Drieëntwintig jaar lang heeft Mitsubishi de Lancer Evolution laten evolueren. Gedurende tien generaties is Mitsubishi trouw gebleven aan vier vaste ingrediënten. Vierwielaandrijving, 2 liter turbomotor, minimaal vier portieren en altijd aanwezig op rallyparcours.
Het is niet simpelweg 1,2,3 en tot 10 tellen. De Japanners gebruiken Romeinse cijfers om de Evo’s te rangschikken. De Lancer Evo I, II en III hebben tussen Oktober 1992 en augustus 1996 elkaar afgelost. Op wat spoilerwerk en bumperwerk na, zijn de verschillen niet schrikbarend groot. De 4G63 motor en vierwielaandrijving is van de grotere Mitsubishi Galant VR-4 geplukt. De lichtere Lancer is voor rallyrijden een betere basis vanwege zijn kortere lengte en lagere gewicht. Dankzij Mitsubishi’s Rally-ambities heeft de Lancer Evolution bestaansrecht.
Gedurende drie generaties stijgt het vermogen van 247 pk naar 270 pk. Vanaf de Evo IV, 4 voor de personen die het Romeinse alfabet niet beheersen, doet de Evolution mee aan de zogenaamde Japanse herenakkoord om niet meer dan 280 pk te leveren. Vanaf 1996 en de Evo IV kunnen wij dus lekker zwijgen over het aantal pk’s.
Met de komst van de Evo V, in normale mensentaal Evo 5, verandert ook de body significant. Waar de Evo IV al een nieuw model is ten opzichte van de eerste drie Evo’s, is de Evo V de sportschool zeer serieus gaan nemen. Hele dikke achterschermen, geklopte voorschermen en een gespierde spoiler maken de Evo V een stoere en gespierde verschijning. De Evo VI is weer een kleine evolutie op de Evo V. De kolossale mistlampen verhuizen naar de zijkant en verdwijnen bij de Tommi Mäkinen Edition. De Tommi Mäkinen Edition krijgt ook de naam TME, Evo 6,5 of Evo 6½ genoemd.
Vanaf 2001 komt Mitsubishi weer met een geheel nieuwe generatie Lancer. Evo VII, VIII en IX verschillen qua uiterlijk marginaal van elkaar. Vanaf de Evo VIII, oftewel Evo 8, heeft Mitsubishi geen last meer van de Japanse herenakkoord en komt dan met de FQ300, FQ320, FQ340 en FQ400. De getallen na de letters FQ staan voor het vermogen, plus een beetje extra zoals de FQ400 die 411 pk’s heeft. Dit resulteert in een 0 naar 100 sprint in 3,5 seconden.
Voor de Japanse vaders met 3 kinderen en een labrador levert Mitsubishi bij de negende generatie Evolution eindelijk een stationwagen. Dan ben je toch wel een eindbaas. Vrouwlief, kinderen, hond en jezelf tevreden houden zonder compromissen. Er zijn honderden miljoenen vaders die het slechter hebben getroffen.
In 2007 komt Mitsubishi met de Lancer Evo X. Geruchten gaan al langer in de rondte. Mitsubishi trekt in mei 2016 de stekker uit de Evo en Evolution-familie. Liefst 9 jaar heeft de Evo X het volgehouden. Normaliter houdt een generatie Evo het 1 of maximaal 2 jaar uit. Negen generaties en 15 jaar lang heeft de 4G63 het hart gevormd van de Evolution. Voor de Evo X heeft Mitsubishi een nieuwe motorblok ontwikkeld. 4B11 is zijn naam en kan dus na 1 generatie en 9 jaar met pensioen. De reden van zijn vervroegde pensioen is de idioterie omtrent uitstoot en verbruik. Dat is uiteindelijk de doodsteek geweest voor de Mitsubishi Lancer Evolution. De Evolution is uitgeëvolueerd.